Doel 2: Bescherm de planeet (3)
Onderdeel van een serie
Deze post is onderdeel van een serie vertaalde artikelen over het programma "Onze Gemeenschappelijke Toekomst" van de Verenigde Naties. De verschillende doelen worden opgesplitst in meerdere artikelen als het oorspronkelijke artikel erg lang was.
Zie ook:
De VN gemeenschappelijke agenda (1)
Doel 2: Bescherm de planeet (1)
Doel 2: Bescherm de planeet (2)
Wie is dr. Jacob Nordangård, PhD
Een ingrijpende herziening van het voedselsysteem was een van de punten die de Verenigde Naties (VN) in oktober 2019 naar voren bracht toen "het decennium van actie" [1] werd uitgeroepen. Dit werd een paar maanden later ook gepresenteerd in Davos, toen Johan Rockström deelnam aan het Wereld Economisch Forum (WEF) discussiepanel "Nieuwe voedselagenda" [2].
Rockström had eerder deel uitgemaakt van het project "Voedsel in het Antropoceen" [3] van de Lancet-EAT-commissie, die erop wees hoe het voedselsysteem in staat moet zijn om een groeiende bevolking te voeden met gezonde voeding en tegelijkertijd duurzaam moet zijn en de planeet niet mag belasten [4].
Er bestaat geen wondermiddel tegen schadelijke voedselproductiepraktijken, maar door een veilige werkruimte voor voedselsystemen te definiëren en te kwantificeren, kunnen diëten worden geïdentificeerd die de menselijke gezondheid voeden en ecologische duurzaamheid ondersteunen [5].
De EAT Foundation is opgericht door de Noorse Stordalen Foundation, het Stockholm Resilience Center en Wellcome Trust om een katalysator te zijn voor een veranderd voedselsysteem [6]. In de Raad van Toezicht hebben Gunhild Stordalen (WEF Young Global Leader), Johan Rockström van het Potsdam Instituut en Lee Howell van het Wereld Economisch Forum zitting [7]. Rockström en Stordalen maken ook deel uit van de Voedselsysteem Economische Commissie (Food Systems Economic Commission) [8], die is opgericht door EAT, het Potsdam Institute en The Food and Land Use Coalition met financiering van de Rockefeller Foundation, IKEA en Wellcome Trust [9]. Deze actoren vormen de kern van de herzieningsagenda en hebben de taak op zicht genomen om anderen voor te lichten over wat we moeten eten om binnen de planetaire grenzen te blijven.
Op 24 juni 2020 organiseerden EAT en de Rockefeller Foundation de conferentie "Geef voedselsystemen een nieuwe vorm: Sturende acties voor de wereld na COVID" [10]. Deze conferentie, die virtueel 2000 deelnemers bijeenbracht, wees op een unieke kans om het voedselsysteem te transformeren in de nasleep van de wereldwijde crisis veroorzaakt door de pandemie. Zoals Rockefeller Foundation CEO Rajiv Shah (WEF Young Global Leader) verklaarde tijdens de inleidende toespraak:
Wij geloven dat de crisis van vandaag, veroorzaakt door een gezondheidspandemie die een hongerpandemie heeft veroorzaakt, in feite een kans kan zijn om broodnodige veranderingen door te voeren die ons voedselsysteem rechtvaardiger, voedzamer en duurzamer kunnen maken [11].
Gunhild Stordalen zei dat het oude voedselsysteem kapot was en dat onze enige keuze is om "samen beter terug te bouwen" [12], terwijl Johan Rockström de noodzaak van een planetaire noodsituatie presenteerde om belangrijke systeemveranderingen door te voeren en ons "een planetair gezond dieet toekomst voor iedereen" te geven. Volgens Rockström betekent dit een voedselsysteem dat "de CO2-wet" volgt en daardoor de uitstoot van koolstofdioxide elke tien jaar met de helft vermindert. Dit is volgens hem het wetenschappelijke pad om de opwarming onder de twee graden Celsius te houden. [13]
De bijeenkomst werd bijgewoond door verschillende deelnemers die later zouden deelnemen aan de VN topconferentie over Voedselsystemen (Food Systems Summit) 2021 van de VN. Onder hen Agnes Kalibata, hoofd van het project Samenwerkingsverband voor een Groene Revolutie in Afrika (Alliance for a Green Revolution in Africa (AGRA)) van de Rockefeller Foundations en de Bill & Melinda Gates Foundation, die was benoemd tot speciaal VN-gezant voor de conferentie [14]. Ze herhaalde de boodschap van "beter terugbouwen" [12:1], [15].
Deze VN topconferentie over Voedselsystemen werd gehouden tijdens de VN-week in september 2021. Het doel was om "niet alleen honger op te lossen, maar ook om voedingsgerelateerde ziekten te verminderen en de planeet te genezen." [16]
De adviesgroep van deze VN topconferentie werd voorgezeten door Amina Mohammed, adjunct-secretaris-generaal van de VN (bestuurslid van WEF Young Global Leaders) en bestond uit namen als Christine Gould van Thought for Food en Ruth Richardson van de Global Alliance for the Future of Food [17]. Deze twee initiatieven hadden ook nauwe banden met de Rockefeller Foundation. Twaalf van de achttien leden van het VN-adviespanel hebben ook bijgedragen aan het Wereld Economisch Forum als panelleden of "Agenda Contributors".
Een van de hoofdrolspelers is Dr. David Nabarro, de voormalige Agenda 2030-coördinator van de VN die leiding gaf aan het werk van de WHO om de aanpak van ziekte-uitbraken en noodsituaties door de organisatie te hervormen en die zich in 2017 kandidaat stelde voor de functie van secretaris-generaal van de WHO. In januari 2020 werd hij benoemd tot speciaal gezant voor COVID-19 voor de WHO [18]. Hij is een voorbeeld van hoe dicht de gezondheids- en voedselagenda's bij elkaar liggen.
Nabarro, die aan het hoofd staat van het Instituut voor Wereldwijde Vernieuwingen in de Gezondheidszorg (Institute of Global Health Innovation) aan het Imperial College London en strategisch directeur is van 4SD (een Zwitsers instituut dat werkt met systeemverandering en waar Nabarro leiders opleidt om de wereldwijde doelen te bereiken), is ook adviseur van de EAT Foundation en nam deel aan bijeenkomst "Geef voedselsystemen een nieuwe vorm: Sturende acties voor de wereld na COVID" [10:1]. Nu is hij van een leidende rol in pandemiebestrijding overgegaan naar het leiden van het werk om een nieuw "duurzaam" voedselsysteem te creëren. [18:1]
[Agenda2030] is geen optionele agenda. Deze is verplicht. Het is de sleutel tot het overleven van de planeet en de mensheid.
- David Nabarro [19]
De oorlog in Oekraïne heeft hun werk zeer actueel gemaakt [20]. Een van de prioriteiten is om consumenten te overtuigen hun consumptie van vlees en dierlijke vetten te verminderen ten gunste van plantaardige diëten en kunstmatige vleesvervangers (alternatieve eiwitten).
Met behulp van sociale media en beïnvloeders (influencers) kan de beeldvorming van wat lekker is ook worden "getransformeerd". Zoals het artikel "Hier is een eenvoudige manier om mensen te overtuigen minder vlees te eten" van het Wereld Economisch Forum beschrijft:
Je zult verbaasd zijn hoeveel positieve impact plantaardig eten kan hebben op zowel de planeet als je gezondheid. Kies voor plantaardige gerechten om je ecologische voetafdruk te verkleinen en je voeding te verbeteren. Het gaat om goedheid voor jou en de planeet. [21]
De denktank Global Future Council on Food Security and Agriculture en de werkgroep Shaping the Future of Food (beide van het Wereld Economisch Forum) hebben zich hierop gericht [22],[23]. In beide (overlappende) groepen zitten de agendabepalende actoren Rockefeller Foundation, Wellcome Trust en EAT Foundation [24],[25]. Het gaat er om hoe nieuwe technologie het voedselsysteem zou moeten veranderen.
We willen nieuwe manieren onderzoeken om een groeiende bevolking te voeden, om technologie en innovatie te gebruiken om voedsel te leveren zonder de planeet te schaden, en om publiek-private partnerschappen te bevorderen die niet-overdraagbare ziekten kunnen helpen voorkomen [26].
Al in 2017 publiceerde het Wereld Economisch Forum het rapport "De Toekomst van Wereldwijde Voedselsystemen Vormgeven: een scenario analyse" [27] met financiële steun van de Rockefeller Foundation, Wellcome Trust en de Nederlandse en Canadese overheid [28]. Het rapport, met vier toekomstscenario's, is van mening dat het huidige voedselsysteem niet effectief is en dat een uitgebreide verandering noodzakelijk is [29]. Dit omvat onder andere een toepassing van de technieken van de vierde industriële revolutie (4IR) onder de noemer FoodTech [30].
CRISPR-technologie zou zaden opnieuw kunnen uitvinden, big data en ICT zouden efficiëntere en klimaatslimme landbouwpraktijken mogelijk kunnen maken, robotica zou de efficiëntie bij de oogst en verwerking kunnen verhogen, sensoren zouden verspilling in het transport drastisch kunnen verminderen, kunstmatige intelligentie zou een revolutie kunnen teweegbrengen in retailmodellen, en gepersonaliseerde voeding zou de voorkeuren en het gedrag van consumenten een nieuwe vorm kunnen geven. [31]
Dit wordt ook beschreven in het rapport "Vernieuwing met een Doel" [32]. Dit rapport beschrijft twaalf 4IR-technologieën die het voedselsysteem zullen herstructureren en zullen helpen om de wereldwijde doelstellingen te halen.
Hieronder vallen verschillende alternatieve eiwitten zoals Protix insectenburgers en Impossible Foods plantaardige "nepburgers". Het gaat niet om natuurlijk voedsel. Het lijkt meer op een alchemistisch speelhuis en een totale technificatie van alle processen, bijvoorbeeld in een laboratorium gekweekt vlees en 3D-geprint voedsel.
Enkele van de partners die ons gedrag willen veranderen om "de toekomst vorm te geven die we willen" zijn: Cocal Cola, Pepsi, Bayer, Syngenta, Monsanto, Cargill, DuPont, Unilever, Nestlé en Hewlett Packard [29:1].
De vraag is hoe gezond hun oplossing werkelijk is. Waar de pandemie de belangen van de farmaceutische industrie diende, zijn het de agro-industrie en hun innovatieve start-ups met in het laboratorium geproduceerd nepvoedsel op het menu die op hun beurt hun geldstromen willen vergroten door de escalerende voedselcrisis. En dat allemaal om de planeet te redden en ons binnen de planetaire grenzen van Rockström te houden.
N.B. Dit artikel is een licht bewerkte Nederlandse vertaling van het derde - tevens laatste - deel van het artikel 2. "Protect the Planet" – A Planetary Emergency. Het artikel is vertaald en gratis beschikbaar gesteld met toestemming van de oorspronkelijke auteur.
Het decennium van actie start in 2019: 10 jaar om de wereld te veranderen. Het zal iedereen mobiliseren, over de hele wereld. Er moet urgentie en ambitie zijn. Het is nu de tijd om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen te behalen.
Bron: Verenigde Naties (gearchiveerde versie, automatisch Nederlandse vertaling) ↩︎World Economic Forum (2020), Press Conference: New Agenda on Food – Launching a Decade of Action (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling).
De bijbehorende video lijkt van videoplatform Vimeo verwijderd te zijn, maar is nog te vinden op het YouTube kanaal van het Wereld Economisch Forum en is gearchiveerd op Bitchute. ↩︎De term "antropoceen" is volgens wikipedia een voorstel voor een nieuwe aanduiding van het tijdperk waarin "het Aardse klimaat en de atmosfeer de gevolgen ondervinden van de menselijke activiteit". ↩︎
Willet, W, et all (2019). Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. The Lancet Commissions. (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
Stockholm Resilience Center (2019), The planetary health diet (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
EAT Foundation. Who we are (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
EAT Foundation. Board of Trustees (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
Food System Economic Commission. Who we are (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
Food System Economic Commission. Our funders (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
EAT Foundation. Reimagining Food Systems: Driving Action for a Post-COVID World (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling)
Er is een opname beschikbaar van het evenement op Youtube en gearchiveerd op Bitchute. ↩︎ ↩︎
Rockefeller Foundation (2020), The Rockefeller Foundation and EAT Co-host “Reimagining Food Systems: Driving Action for a Post-COVID World”, Press Release 26 juni 2020. (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
De Engelse term "Build Back Better" was in 2020 het mantra van allerlei wereldleiders.
Zie voor een korte compilatie bijvoorbeeld deze video, een artikel in Elsevier Weekblad (gearchiveerde versie) of een uitleg van Minister-President Mark Rutte wat hij bedoelt met “Build Back Better” (gearchiveerde versie). ↩︎ ↩︎Johan Rockström, Plan & Vision: A Plan for the Planet
(gearchiveerde versie) ↩︎OAKLAND INSTITUTE (2020). Call to Revoke AGRA’s Agnes Kalibata as Special Envoy to 2021 UN Food Systems Summit
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎Agnes Kalibata, Looking Ahead: UN Food Systems Summit 2021
(gearchiveerde versie) ↩︎Verenigde Naties (2021). UN Food System Summit Media Advisory (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
Verenigde Naties (2021). Food Systems Summit 2021 Leadership (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
Wikipedia profiel van David Nabarro
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎ ↩︎Dit citaat komt uit het oorspronkelijk artikel, maar stond daar zonder bronvermelding. De vertaler kon geen directe referentie vinden, maar wellicht is het uit één van zijn vele video opnames. ↩︎
Headey, Derek (2022), Russia’s war on Ukraine is creating a global food crisis. Here are 3 ways to tackle it. Wereld Economisch Forum.
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎Torkington, S (2022). Here’s a simple way to convince people to eat less meat. Wereld Economisch Forum.
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎Wereld Economisch Forum (2016). The System Initiative on Shaping the Future of Food Security and Agriculture, pagina 1. PDF bestand. (gearchiveerde versie) ↩︎ ↩︎
Wereld Economisch Forum. Food Systems Initiative (gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) ↩︎
De lijsten met partners en donors staan op pagina 25 en 26 van het rapport uit voetnoot [27:1] hieronder ↩︎
Wereld Economisch Forum. Agriculture, Food and Beverage.
Deze pagina is inmiddels gewijzigd, maar de referentie is nog beschikbaar op deze gearchiveerde versie. ↩︎Wereld Economisch Formum (2017). Shaping the Future of Global Food Systems: A Scenarios Analysis. PDF bestand. (gearchiveerde versie) ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
FoodTech is een samensmelting van de (Engelse) termen Voedsel (Food) en Technologie (Tech). Zie voor meer informatie bijvoorbeeld:
-
De toekomst is FoodTech: snelle innovaties en hoe je deze voor kunt blijven
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) -
Food Tech, de technologische omwenteling van de voedsel sector
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling) -
De vierde industriële revolutie verandert de manier waarop we voedsel verbouwen, kopen en kiezen wat we eten.
(gearchiveerde versie, automatische Nederlandse vertaling)
-
Wereld Economisch Forum (2018). Innovation with a Purpose: The role of technology innovation in accelerating food systems transformation. PDF bestand. (gearchiveerde versie) ↩︎