EU: het digitale decennium

Niet alleen de G20 en de VN zetten vol in op digitalisering. Ook de Europese Unie heeft een strategie om een digitale transformatie door te maken en werkt hier hard aan. De Europese Commissie (EC) noemt het zelfs een essentieel voor de economische ontwikkeling en strategische onafhankelijkheid ^[1].

Samen met de Green Deal is onze digitale ambitie een van de twee fundamentele pijlers van ons nieuwe Europese model, ons nieuwe Europese paradigma. De besluiten die wij vandaag hebben genomen, geven in onze conclusies het zeer sterke signaal af dat wij actief met de Commissie en de lidstaten zullen samenwerken om onze digitale ambitie als hefboom te gebruiken ^[2]

Volgens de Europese Commissie veranderen de digitale technologieën onze levens en bieden deze oplossingen voor veel van de uitdagingen waar de Europeanen voor staan. De visie van de EC is vastgelegd in het Digitale kompas 2030: traject naar het digitale decennium ^[3]. In deze visie wordt aangestipt dat nog niet iedereen in staat is om te profiteren van alle voordelen van de digitalisering en dat het belangrijk is dat er geen "digitale armoede" ontstaat. Leave no one behind.

De COVID-19-pandemie heeft een nieuwe “digitale armoede” aan het licht gebracht, en wij moeten er absoluut voor zorgen dat alle burgers en bedrijven in Europa de digitale transformatie kunnen benutten op weg naar een beter en welvarender leven. Europa wil tegen 2030 een digitale samenleving zijn waarin niemand aan zijn lot wordt overgelaten ^[4].

De strategie van de EC is opgebouwd rondom vier pijlers. De eerste pijler is een digitaal vaardige bevolking en hooggekwalificeerde digitale professionals. Digitale basisvaardigheden zijn een vereiste om mee te kunnen doen en alle EU-burgers moeten toegang hebben tot onderwijs die hen in staat stelt om bij te blijven bij de zeer snel veranderende digitale technologieën. Stil blijven staan is er niet meer bij en een leven lang leren moet realiteit worden. Er moet speciale aandacht zijn voor het aantal vrouwen in de ICT en er zijn enorme investeringen nodig om de beroepsbevolking om te scholen tot digitaal professional ^[5].

De tweede pijler is een beveiligde, goed presterende en duurzame digitale [publieke] infrastructuur. Iedere burger in de EU moet in 2030 kunnen beschikken over een snelle internetverbinding om optimaal gebruik te kunnen maken van alle digitale faciliteiten, zoals holografische media, digitale zintuigen, digitaal onderwijs en digitale gezondheidszorg. Via glasvezel, coax, 5G of 6G mobiele verbindingen of satellieten ^[6]. De productie van de voor de digitale infrastructuur benodigde componenten binnen de EU moet worden uitgebreid, om de afhankelijkheid van andere landen te beperken. Daarnaast moet er veel "slimme" computer processing power beschikbaar zijn in de hele EU, onder meer om gezondheidsgegevens en -dossiers te kunnen verzamelen en verwerken ^[7] en voor een EU blockchain om materialen te kunnen traceren van grondstof tot (onderdeel van een) eindproduct ^[8].

Bedrijven die niet mee gaan in de digitale ontwikkelingen, zullen volgens de EC de boot missen. Daarom vormt de digitale transformatie van bedrijven de derde pijler van de strategie. Het schetst het beeld van door kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) aangestuurde robots, digitale tweelingen ^[9], electronische patientendossiers met doktersconsult via de computer, digitale precisietechnologie in de landbouw voor een reductie in de uitstoot van broeikasgassen en digitale systemen voor verbonden en geautomatiseerde mobiliteit (autonoom rijdende voertuigen) ^[10]. Het legt een grote verantwoordelijkheid bij het Midden- en Kleinbedrijf (MKB), die met digitale innovatiehubs ondersteund moeten worden om "een hoog niveau van digitale intensiteit te bereiken, waarbij niemand uit de boot valt" ^[11].

Tenslotte kan de overheid niet achterblijven en moeten alle overheidsdiensten tegen 2030 digitaal beschikbaar zijn. Naast het digitaliseren van het stemproces, moet een "holistische en laagdrempelige toegang tot overheidsdiensten worden geboden met een
naadloze wisselwerking tussen geavanceerde capaciteiten, zoals gegevensverwerking, AI en virtuele realiteit" ^[12]. Ook bij deze pijler wordt "telegeneeskunde" en electronische patientendossiers weer aangedragen als voorbeeld ^[13]. Verder moeten steden en dorpen slimme dataplatforms gaan ondersteunen, die het dagelijks leven van de burger "slimmer" en gemakkelijker moeten maken. Om al deze slimme diensten en gezondheidsgegevens voor de burger beschikbaar te maken, moet deze kunnen beschikken over een Digitale Identiteit die in de hele Europese Unie werkt ^[14].

De besproken strategie is door de Europese Commissie voorgesteld in 2021 en is in december 2022 goedgekeurd door de Europese Raad. Dat betekent niet dat er in de tussentijd niets is gebeurd. In tegendeel, de uitvoering is in volle gang. U kunt de voortgang volgen op de officiële tijdlijn. De komende tijd zal Internationaal Nederland meerder artikelen wijden aan de verschillende onderdelen, hoe die samen hangen en hoe al die strategische vergezichten in de praktijk vorm aan het krijgen zijn. Kan de EU de beloften waar maken of zitten er addertjes onder het gras?